Bijzondere Borssele kanons naar Vlissingen

Op 25 juli 2019 werden twee vroegmoderne kanons van de zeebodem gelicht, onder leiding van ADC Maritiem. Het betreft een gietijzeren Saker (5 ponder), gegoten rond 1590 in het gebied De Weald, Zuid-Oost Engeland, en een gietijzeren Minion (4 ponder), gegoten in hetzelfde gebied maar een eeuw later. Beide kanons zijn waarschijnlijk afkomstig van koopvaarders in de zeventiende eeuw, de eeuw van de VOC, maar ook van de Tachtigjarige oorlog en de Duinkerker kapers. Helaas zijn de kanons gevonden zonder  bijbehorende wrakresten.

Bijzonder aan de twee kanons zijn de wijze van opgraven, het feit dat er maar een paar exemplaren in Nederland aanwezig zijn, én dat er een kogel in de loop van de Saker met mondstop zat! Dit betekent dat het kanon gereed was gemaakt om te vuren.

De Minion bevatte nog een merkteken “P”, wat zoveel betent als “Proof”. Het wapen was dus getest voor gebruik door koopvaardij of export; de Marine gebruikte andere merktekens.

De opgraving, die vanaf de wal onder leiding stond van ADC-medewerker Wouter Waldus, is gedaan vanaf een surveyschip door Joep Verweij 50 km uit de kust van Vlissingen waar nu net het windpark Borssele gereed is gekomen. Bijzonder was dat de opgraving niet met duikers, maar met een ROV plaatsvond. De kanons lagen diep in het zand op 0,5 tot 2,5 meter onder de zeebodem. Dat was dus een geofysische en technische uitdaging. Maar het was een succes en dit pionierswerk biedt perspectief voor een andere manier van opgraven onder water in de toekomst.   

Archeocare heeft tenslotte de kanons geconserveerd, eveneens met het nodige pionierswerk. Tevens heeft hij op historisch correcte wijze rolpaarden laten fabriceren. Het geheel is een klinkend succes geworden met als resultaat dat de kanons zullen worden geëxposeerd in het MuZEEum van Vlissingen. Op 28 Juli 2021 heeft in het Gemeentehuis van Vlissingen de overdracht plaatsgevonden van de twee kanons.

Onderstaande foto’s laten zien hoe de kanons uit het water kwamen en hoe ze vervolgens tijdelijk in het gemeentehuis tentoongesteld gaan worden.

Lees meer op de website van pzc en die van Omroep Zeeland.