Rapport middenpaleolithische archeologie Markermeer
In samenwerking met onder andere Marcel Niekus (steentijdspecialist Stichting STONE & De Steekproef, bovendien verbonden aan de RuG) hebben we vorige week een rapport uitgebracht, waar veel belangstelling voor is. Dit omdat er ca. 10 enthousiaste vrijwilligers letterlijk “hun steentje aan hebben bijgedragen” door vuursteenvondsten op te rapen. Qua categorie is het een nogal vreemde eend in de bijt; het is geen regulier boor- of proefsleuvenonderzoek of opgraving, maar uitwerking van toevalsvondsten en de koppeling aan geologische niveaus. Jonathan Huizer, Senior KNA Specialist Aardwetenschappen/ Senior KNA Prospector vat in dit artikel het onderzoek samen.
”Met onderzoek naar de prehistorie onder het Markermeer heeft het ADC inmiddels al veel ervaring opgebouwd. Denk aan het geo-archeologisch booronderzoek bij de Markerwadden uit 2015/2016 en bij de Houtribdijk, waar we in 2018 met de Marine Prehistory Sampler een vuursteenvindplaats hebben aangetroffen.
Al deze onderzoeken zijn gedaan in het kader van zandwinning, waarbij tientallen miljoenen kuub zand zijn opgezogen en vervolgens opgespoten om de Markerwadden aan te leggen en de Houtribdijk te verstevigen.
De zandwinputten zijn soms wel 40 m diep, waar afzettingen uit het Eemien voorkomen (een geologisch tijdperk van meer dan 100.000 jaar geleden). (Amateur)archeologen ontdekten tijdens het wandelen langs de Houtribdijk en de Markerwadden al snel dat er met het opgespoten zand veel vuurstenen artefacten en zoogdierbotten meegekomen waren.
Precies op het moment dat we op het ADC bezig waren met het schrijven van een voorstel voor specialistisch onderzoek naar de geologie en het landschap van deze diep gelegen lagen (dat was nog een openstaande vraag uit het PvE), meldde Marcel Niekus, vuursteenspecialist bij onder meer de RuG en algemeen gewaardeerde “vraagbaak” voor vuurstenenzoekers, zich bij het ADC met de vraag of wij konden vertellen waar het opgespoten zand precies vandaan kwam. Zo ontstond het idee om het onderzoeksvoorstel aan te passen en opdrachtgever RWS te vragen om uitbreiding van het budget om de gevonden artefacten te analyseren en uit te werken.
Het resultaat is dit prachtige boek, dat binnenkort bij uitgever SPA verschijnt, en waarin we, onder meer aan de hand van pollen- en microfossielenanalyse (uitgevoerd door “onze eigen” Hanneke Bos en Simon Troelstra van de VU) hebben geprobeerd te achterhalen in welke periode en landschap de makers van de vuurstenen artefacten hebben geleefd. “
Complimenten aan allen!
Het rapport kun je hier downloaden.